ATAN ALIR SPOR: Mahalle maçlarý genellikle caddelerde yahut bahçelerde yapýldýðý için topun kaçma olasýlýðý olan çok yer vardýr. Top bir yere kaçtýðýnda topu kaçýran takýmýn karþýsýndaki takým hemen, "Atan alýr spor." der. Top onlarýn sahasýnda auta çýkmýþ olduðu halde karþý takým topu almak zorunda kalýr.
ELÝN AVANTAJI OLMAZ: Takýmlardan biri ataktadýr. Defans oyuncusu topu elle keser fakat pozisyon devam eder ve gol olur. Golü yiyen takým el var diye mýzýrdar. Karþý takým, "Avantaj olm." der. Hemen akabinde kaleci "Ulan elin avantajý olmaz." diye haykýrýr. Bir yere varýlamaz. Kýsýr döngüdür.
ADAMIN GOL DÝYOR: Gol atýlýr fakat yiyen takým saymaz. Hep bir aðýzdan "Direk ulan." diye anýrmaktadýrlar. Fakat içlerinden biri, "Gol abi." der. Karþý takýmdan bunu duyan biri direk atlar ve, "Ulan adamýn gol diyor." diye serzeniþte bulunur. Gol sayýlýr, adam dövülür.
ABANMA YOK: Genelde küçük çocuklar arasýnda yaygýndýr. Kaleciler abanma yok derler. Aralarýndan yaþça büyük olaný "Lan karý mýsýnýz." dese de abanma olmaz.
GÖNÜL ALMA: Büyüklerle küçüklerin ortak oynadýðý maçta büyüklerden biri gaza gelip küçük bir çocuða sert girince direk penaltý olur. Nerede olursa olsun. Küçük çocuk sevilen bi simadýr ve faulü yapan abidir. Penaltý kullanýlýr, genelde gol olmaz çünkü kalede bir ayý vardýr ve penaltýyý atan küçük çocuktur.
KALECÝ DEÐÝÞTÝN 2 PENALTI: Herhangi bir penaltý pozisyonunda kaleye hemen forvetin etkili silahlarýndan biri gecmek ister çünkü o her mevkide iyidir.Buna karþýlýk karþý takýma teselli olarak ekstra bir penaltý verilir. 1+1=2.
3 KERE SEKTÝRME: Kaleci degaj kullanýrken eðer yanýnda bir rakip forvet varsa topu 3 kere sektirir ve, "Açýlsana ulan üç kere sektirdim iste." der, rakip açýlýr. Ne keyiflerdi bunlar be. Bak gözlerim dolu dolu oldu.
1'E 1 ATIÞ: Çift penaltý sisteminde eðer birinci penaltý kaçarsa ikinci þans vardýr ama gol olursa ikinci þans kullanýlamaz. Bunun mantýðýný hala çözebilmiþ deðilim.
SAÐLIK ÖNLEMLERÝ : Bazen top insanin pek münasip olmayan bi tarafýna gelir, herkesin reaksiyonu aynidir: "iþe iþe!." Uygun araziye çiþ edildikten sonra maça devam edilir. Mahalle maçlarýnda her zaman saçý ince telli ve uzun olan kiþiler vardýr. Bunlar geriden topu alip butun gucleriyle ileri kosarken kafalarini ileri dogru atarlar. Amac gol atmak ya da rakibi çalimlamak degil, saclarin ruzgarda ahenkle dans etmesini saglamaktir. Bu kisiler buyuyunce Ümit Davala gibi olurlar.
TOP KURTARMA OPERASYONU: Top zirt pirt araba altina kacar. Boyle durumlarda, sahadaki en celimsiz ve en hop-zip kisi, en iri iri kisi tarafindan topu almaya gonderilir. Arabanin altina kacan toplar tam ortasinda durur bazen, kimse yetisemez oraya. Bu sefer tas atma ve sopayla itekleme fasli baslar. Arabanin egzosuna vurulan birkac darbeden sonra top yuvarlana yuvarlana cikar bir taraftan; artik kosarak maca geri donme zamanidir.
AT BAKIIM AABININ KILLI GOGSUNE... Ya ne iirenc bisiiydi bu. Sen takimini kurmussun, pasa pasa macini yapiyosun. Muhtemelen yasca ve boyutca senden buyuk olan eleman damlar, bu gereksiz cumleyi sarfederek maca dahil olur, tadimizi tuzumuzu kacirir.
GOL DIIL OLM BEL USTU : Minyatur kale maclarda elle tutulmasina engel olunmak icin getirilmis bir cozumdur ancak bel ustu gibi kisiden kisiye degisen ve ispati zor bir kriter getirdigi icin nice kavgalarin cikmasina, nice baslarin yarilmasina sebep olmustur.
Iyi guzel de butun bu kavramlar kitabi olmadan, televizyon olmadan nasil herkes tarafindan bilinebiliyo? Ben diyorum ki gizli bi orgut var, her mahalleye bi adam gonderiyo bilmem kimin amcaoglu olarak bilmem kim de orgutten. Sonra mesela hem gol hem penalti olunca agizlara kolayca yerlesecek "giren gole penalti olmaz" cumlesini soyluyo, pozisyon geciyo, cocuk evine donuyo ama ifade baki.
Oynayacak kisi sayisinin tek olmasi ve kimsenin oyundan cikarilarak kalbinin kirilmak istenmemesi durumu sozkonusu olur sikca. bu durumda futbol kariyeri en berbat durumda olan fasulyeden tabiri ile adlandirilarak birinci devre bi takimdan ikinci devre bi takimdan oynatilarak ufacik yureklere ve beyinlere adaleti yerine getirmis olma duygusu zerk edilir. Aksam herkes eve gidip yattiginda da hep o gunku maci, varsa attigi golleri, kacirdiklarini, bir sonraki maclarda yapmayi planladigi hareketleri hayallenerek uykuya dalar. Bu planlanan ama becerilemeyen hareketlere girmiyorum. ben mahalle maci kurallarinin nasil bilindigi sorusuna ise kalitsal diyorum.
Bazen kucukler kendi aralarinda oynarken eli torbali bi is donusu adami maca dalip topu kucuklerin ayagindan alir ve aptal aptal seyler yapmaya baslar. Eger adam yetenekliyse bi iki numara yapip cocuklarin aklini alir. En konunda topa hizlica vurur. Cocuklar topu yakalayamaz ve top uzaga gider. Eli torbali is donusu adami yaptigi ufak hareketten mutlu bir halde evinin yolunu tutarken cocuklarin "hay ........., top ta .............. gitti, kim alcek lan topu?" dedikleri duyulur.
ELDEN GOL OLMAZ : Pasa pasa oynuyoruzdur, adamin tekinin eline carpar top, biz dikeriz topu, hemen bi mahalle maci oyun kurallari uzmani portler oradan bi yerden ve der ki, "Elden gol olmaz"! Ulan niye olmasin hasta misin sen? El karari verilmisse, bunun sonucu frikiktir. Herkes de kabullenmistir elden gol olmayacagini, hatta baraj bile kurulmazdi bazen. Ben de buyuyunce ogrendim elden direk kaleye cekilip gol atilabilecegini. Ogrendim de ne oldu, o caanim frikikler geri mi geldi?
UC ADIM ACILMAK: "uc adim acilmak" denen olayi atlamak senelerini betonda top oynayarak, dizinde o cok derin olmayan ama surekli yanan yaralarla dekore eden bicok mahalle topcusunu uzecektir. Top frikik noktasina dikilir ve rakip barajin ustune dogru adeta 'onnar orda diilmiscesine yurunur'. Kocaman uc adim atilir ve baraj gogusle itmek suretiyle uzaklastirilir. Adimlarin buyuklugunden sikayet edenler iki kere "o-ha" der.
TEKNIK VURMAK: Penalti vuruslarinda en bickin forvet oyuncusu sahne alacagindan kalecinin gozu korkar. Hemen ici rahatlatilir: "korkma olm, teknik vurcam".
KALECI DUZENI: Mahalle maclarinda rastlanan pekcok tatsiz durumdan sadece biridir kalecisizlik. Herkes kendisini ispatlamak ve golleri yagmur edip yagdirmak Ýstediginden kimse kaleye gecmeyecektir. Adil duzen ilk "kalede son" diye bagirani kayirmaktadir. Hemen arkasindan gelen "son bir", "son iki".. gibi cigliklarin sonunda artik son kac oldugunun bir onemi kalmayan agir kanli arkadas kaleye gecer. Kaleci gerek iki golde bir, gerekse dakka ayriyla eldivenleri bir sonraki arkadasina teslim edebilir. Nizam boyle emreder.
Arkadasin biri iyi orta gol getirir diye bagirir o da iyi bi orta yapmaya calisir ve ortasini yaptiktan sonra duser. Arkadasin dizi kaniyodur ama farkinda deðildir birisi ordan "olm dizin kaniyo" der ve olan olmustur dizi kaniyan cocuk aglamaya baslar.
ee bide her zaman baðýrýlarak söylenen sözler vardýr; - Avut be oglum avut - Kasti faul yapma lann - direk abi direk - valla gol diil - Abi siz cok guclu oldunuz ya - Mithat'i bize verin, Mete'yi siz alin - Ahh bacagim - annem anneeem - Top benim oolum istedigimi oynatirim - Beste devre onda biter - Santra yapin lan santraaa - Sahsi oynama oglum pas ver - Abanma beee - Yuhhh o da kacar mi - Hakeme gozluuuk - Ortani goriyim
